Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to go round in a circle

  • 1 orbis

        orbis is, abl. orbe (rarely -bī, C.), m    a ring, circle, re-entering way, circular path, hoop, orbit: in orbem intorquere: in orbem curvat (iter) eun<*> dem, O.: digitum iusto commodus orbe teras, a ring, O.: ut in orbem consisterent, form a circle, Cs.: orbe facto se defendere, a hollow square, Cs.: orbem volventes suos increpans, L.: in orbem sese stantibus equis defendere, L.: duodecim signorum orbis, zodiac: lacteus, Milky Way: sidera suos orbes conficiunt, orbits: inmensis orbibus angues Incumbunt pelago, coils, V.—A round surface, disk, circle: mensae, round top, O.: de tot pulchris orbibus comedunt, round tables, Iu.: lucidus, disk (of the sun), V.: ictus ab orbe, quoit, O.: (hasta) per orbem cavum Transit, shield, V.—A mosaic pavement, Iu.—One side of a balance: alterno orbe, Tb.—A wheel: Unda ferratos sustinet orbes, V.: Fortunae stantis in orbe Numen, her wheel, O.—An eye-socket, eye: gemino lumen ab orbe venit, eye, O.: oculorum orbes, V.—With terrae or terrarum, the circle of the world, earth, world, universe: orbis terrae, S., C.: terrarum orbis, V.—The earth, world, universe (sc. terrae): Iuppiter totum cum spectet in orbem, O.: Si fractus inlabatur orbis, H.: Roma orbis caput, O.—A country, region, territory: Eoo dives ab orbe redit, the East, O.: Assyrius, Iu.—Fig., a circle, rotation, round, circuit: ut idem in singulos annos orbis volveretur, L.: orbis hic in re p. est conversus, the circle of political change: imperium per omnīs in orbem ibat, in rotation, L.—In time, a cycle, round, period: Annuus, V.: Triginta magnos volvendis mensibus orbīs explebit, years, V. —Of speech, a rounding off, period, cycle: quasi orbem verborum conficere: orationis.—A cycle of thought: sententiae Pyrrhonis in hunc orbem incidere non possunt: circa vilem patulumque orbem, the trite and obvious path, H.
    * * *
    circle; territory/region; sphere

    orbis terrarum -- world/(circle of lands)

    Latin-English dictionary > orbis

  • 2 roto

    rŏto, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [rota].
    I.
    Act., to turn a thing round like a wheel; to swing round, whirl about ( poet. and in post-Aug. prose; cf. torqueo).
    A.
    Lit.:

    Learchum bis terque per auras More rotat fundae,

    Ov. M. 4, 517; cf. id. ib. 9, 217; id. A. A. 2, 374:

    jactare caput et comas excutientem rotare, fanaticum est,

    Quint. 11, 3, 71:

    sanguineos orbes (i. e. oculos),

    to roll about, Val. Fl. 4, 235: ensem fulmineum, to brandish (in order to add force to the blow), Verg. A. 9, 441:

    telum,

    Liv. 42, 65, 10:

    telum in ora loquentis,

    Stat. Th. 9, 802:

    clipeum, Val Fl. 6, 551: saxa,

    Sen. Q. N. 3, 27, 6:

    flammam (venti),

    Lucr. 6, 202; cf.:

    (venti) trudunt res ante rapidique rotanti turbine portant,

    in a whirling tornado, id. 1, 295:

    flammae fumum,

    Hor. C. 4, 11, 11:

    se in vulnus (ursa),

    Luc. 6, 222:

    conreptum rotatumque sternit,

    Plin. 8, 16, 19, § 51.— Mid., to turn or go round in a circle, to roll round, revolve:

    Tyrrheni greges circumque infraque rotantur,

    Stat. Achill. 1, 56:

    circum caput igne rotato,

    Ov. M. 12, 296:

    poterisne rotatis Obvius ire polis?

    id. ib. 2, 74; cf.:

    nivibus rotatis (with glomerari),

    id. ib. 9, 221: sphaerico motu in orbem rotari, Macr Somn. Scip. 2, 14, 31.—
    * B.
    Trop.:

    aut curtum sermone rotato Torqueat enthymema,

    round, compact, concise, Juv. 6, 449:

    sic ordinem fati rerum aeterna series rotat,

    Sen. Q. N. 2, 35, 2.—
    II.
    Neutr., = rotari, to turn or roll round, to revolve (very rare):

    parte ex aliā, quā saxa rotantia late Impulerat torrens,

    Verg. A. 10, 362 Serv. (cf.:

    volventia plaustra,

    id. G. 1, 163);

    so of a peacock spreading its tail out like a wheel,

    Col. 8, 11, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > roto

  • 3 gyratus

    gyro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [gyrus].
    I.
    Act., to turn round in a circle, wheel round (post-Aug. and very rare).—
    A.
    Lit.:

    animal difficile se gyrabit,

    Veg. Vet. 3, 5. —
    B.
    To go around a thing:

    omnes greges,

    Vulg. Gen. 30, 32; id. Judith, 13, 12.—
    II.
    Neutr., to turn around:

    post tergum eorum,

    Vulg. 2 Reg. 5, 23:

    per viam,

    id. Eccl. 1, 6:

    per meridiem,

    id. 1 Macc. 13, 20: Ambros. in Psa. 118; Serm. 12, § 20.—
    III.
    Transf.: gyrātus, made in a circular form, rounded:

    chlamys orbe gyrato laciniosa,

    Plin. 5, 10, 11, § 62.

    Lewis & Short latin dictionary > gyratus

  • 4 gyro

    gyro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [gyrus].
    I.
    Act., to turn round in a circle, wheel round (post-Aug. and very rare).—
    A.
    Lit.:

    animal difficile se gyrabit,

    Veg. Vet. 3, 5. —
    B.
    To go around a thing:

    omnes greges,

    Vulg. Gen. 30, 32; id. Judith, 13, 12.—
    II.
    Neutr., to turn around:

    post tergum eorum,

    Vulg. 2 Reg. 5, 23:

    per viam,

    id. Eccl. 1, 6:

    per meridiem,

    id. 1 Macc. 13, 20: Ambros. in Psa. 118; Serm. 12, § 20.—
    III.
    Transf.: gyrātus, made in a circular form, rounded:

    chlamys orbe gyrato laciniosa,

    Plin. 5, 10, 11, § 62.

    Lewis & Short latin dictionary > gyro

  • 5 rotator

    rŏtātor, ōris, m. [id.], one who turns a thing round in a circle, a whirler round:

    Bassaridum (Evan),

    Stat. S. 2, 7, 7; Cassiod. Var. 7, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > rotator

  • 6 circumactio

    driving round in a circle, rotation; rounding off, act of making symmetrical

    Latin-English dictionary > circumactio

  • 7 cingo

    cingo, xi, nctum, 3, v. a. [cf. Gr kullos, kurtos;

    Lat. curvus, and clingo,

    Curt. Griech. Etym. p. 545 sq. ], to go round in a circle, to surround, encompass, environ, gird, wreathe, crown, etc. (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop
    A.
    In gen.:

    quid autem interius mente? Cingatur igitur corpore externo,

    i. e. it must be enclosed in a body, Cic. N. D 1, 11, 27:

    non enim coronà consessus vester cinctus est, ut solebat,

    id. Mil. 1, 1; cf.:

    judicium insolitā trepidum cinxere coronă,

    Luc. 1, 321;

    tris (navīs) Eurus... Inhdit vadis atque aggere cingit harenae,

    Verg. A 1, 112: cincta serpentibus Hydra, id. ib 7, 658: pennae ritu coepere volucrum Cingere utrumque latus, to cover, Ov M. 6, 718, apio fasces et secto cingere porro, Col. 10, 371.—
    B.
    Esp.
    1.
    To surround the body with a girdle, to gird on (the sword), to gird; esp. freq in pass. with abl., to be girded, encircled with something. iam quasi zonā, liene cinctus ambulo, Plaut Curc. 2, 1, 5; Curt. 3, 3, 19; cf.:

    cui lati clavi jus erit, ita cingatur, ut, etc.,

    Quint. 11, 3, 138:

    ut cingeretur fluxiore cincturā,

    Suet. Caes. 45:

    Hispano cingitur gladio,

    Liv. 7, 10, 5; 38, 21, 13; Suet. Calig 49:

    ferro,

    id. Aug. 35: ense, Ov F. 2, 13: cingor fulgentibus armis, Verg A. 2, 749; 11, 188, 11, 536; his cingi telis, id ib. 2, 520: ense latus cingit, Ov F. 2, 784; cf. Stat. Th. 4, 41:

    cinctas resolvite vestes, Ov M. 1, 382. filios balteis,

    Vulg. Lev 8, 13.— Poet., in pass with acc. (cf. accingor, II., and Zumpt, Gr §

    458): inutile ferrum Cingitur,

    Verg. A. 2, 511: cinctaeque ad pectora vestes Bracchia docta movent, Ov M. 6, 59.—Without case: Syrinx, Ov M. 1, 695;

    puer alte cinctus,

    Hor. S. 2, 8, 10.—Hence, in late Lat. cinctus = armis instructus, armatus, armed, equipped, enrolled:

    cinctus in aliā militiā,

    Dig. 39, 1, 38; cf. ib. 39, 1, 25.—As a girding up of the Roman dress was necessary in pursuits requiring physical action, hence, cingor (cf accingor), to make one ' s self ready for any thing, to prepare:

    cingitur, certe expedit se,

    Plaut. Am. 1, 1, 152;

    cingitur ipse furens certatim in proelia Turnus,

    Verg. A. 11, 486; cf.

    supra,

    Quint. 11, 3, 138; Hor S. 2, 8, 10; Ov. M. 6, 59.—
    2.
    To encircle with a garland or crown, to crown (freq., esp in the poets).
    a.
    Of the head:

    muralique caput summum cinxere coronā,

    Lucr. 2, 607; cf.

    Ov A. A. 3, 392 tempora floribus,

    Hor. C. 3, 25, 20;

    Verg A. 5, 71: spicis,

    Tib. 2, 1, 4 et saep.:

    comam lauro,

    Hor. C. 3, 30, 16; cf.:

    Graias barbara vitta comas,

    Ov. Tr. 4, 4, 78; Verg. A. 12, 163: de tenero cingite flore caput, Ov F 3, 254.— Poet.:

    Atlantis, cinctum assidue cui nubibus atris Piniferum caput et vento pulsatur et imbri,

    Verg. A. 4, 248; 7, 658; Prop. 4 (5), 1, 61.—
    b.
    To encircle other parts of the body:

    cujus lacertos anuli mei cingant,

    Mart. 11, 100, 2.—
    3.
    Of places, to surround, encircle, invest, enclose (the prevailing signif. in prose, esp. in the histt.; syn.: circumdo, claudo): (Tellus) oras maris undique cingens, Lucr. 6, 633; Cat. 64, 185; 64, 286:

    flumen Dubis paene totum oppidum cingit,

    Caes. B. G. 1, 38 provincia mari cincta, Cic. Fl. 12, 27:

    urbe portus ipse cingitur et continetur,

    id. Verr. 2, 5, 37, § 96 Zumpt:

    quod moenibus cingebatur,

    Tac. A. 13, 41:

    quae (terra) magnā ex parte cingitur fluctibus, speciem insulae praebet, etc.,

    Curt. 3, 1, 13; 8, 10, 23; Ov A. A. 2, 469: cingitur insula tribus millibus passuum, i.e. has a circuit of, etc., Plin. 6, 12, 13, § 32.— Poet.:

    cinxerunt aethera nimbi,

    covered, Verg. A. 5, 13:

    medium diem cinxere tenebrae,

    Sen. Herc. Fur. 939.— Trop.;

    diligentius urbem religione quam ipsis moenibus cingitis,

    fortify, Cic. N. D. 3, 40, 94.—
    4.
    In milit. lang., to surround a place or army for defence or in a hostile manner, to fortify, to invest, be set, besiege:

    coronā militum cincta urbs,

    Liv. 7, 27, 7: castra vallo, id 7, 39, 8 equites cornua cinxere. covered, id. 23, 29, 3:

    ultimum agmen validā manu,

    to cover, Curt. 4, 13, 30:

    urbem obsidione,

    to besieye, Verg. A. 3, 52;

    dextera cingitur amni,

    id. ib. 9, 469:

    (hostem) stationibus in modum obsidii,

    Tac. A. 6, 34:

    cingi ab armis hostium,

    Ov. P. 2, 8, 69; Tib. 2, 3, 37, Prop. 3 (4), 3, 42.—Trop Sicilia multis undique cincta persons. Cio. Imp. Pomp 11, 30.—
    5.
    To escort, to accompany inermi item regi praetor Achaeorum et unus ex purpuratis latus cingebant, Liv 32, 39, 8:

    dum latus sancti cingit tibi turba senatus, Ov P. 4, 9, 17: nec noscitur ulli, Agminibus comitum qui mode cinctus erat,

    id. Tr. 1, 5, 30:

    cincta virgo matrum catervā, id M. 12, 216, Vell 2, 14, 1,

    Tac. A. 1, 77;

    Sil 4, 448,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 322 —
    C.
    To peel off the bark around:

    cingere est deglabrare,

    Dig. 47, 7, 6 Pr, cf. Plin 17, 24, 37, § 234 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > cingo

  • 8 circumroto

    circum-rŏto, āre, v. a., to turn round in a circle: caeli orbem, C. German. Fragm. 3, 9:

    machinas,

    App. M. 9, p. 222, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > circumroto

  • 9 orbiculor

    orbĭcŭlor, āri, v. dep. [id.], to go round in a circle: orbiculatur, kukleuei, Gloss. Philox.

    Lewis & Short latin dictionary > orbiculor

  • 10 orbis

    circle, orb, ring, disk, orbit, coil/ round / rotation

    Latin-English dictionary of medieval > orbis

  • 11 orbis

    orbis, is (nom. orbs, Ven. Carm. 8, 5. — Abl. regul. orbe;

    but orbi,

    Lucr. 5, 74:

    ex orbi,

    Varr. R. R. 3, 5, 16; Rutil. ap. Charis. p. 112 P.: orbi terrae, in the meaning in the world, Cic. Sest. 30, 66; so,

    orbi terrarum,

    id. Verr. 2, 4, 38, § 82 Halm; id. Dom. 10, 24; id. Fragm. ap. Charis. p. 112 P.), m. [etym. dub.; perh. akin to Sanscr. dhvar, bend, twist], any thing of a circular shape, a ring, round surface, disk, hoop, orbit, orb, a circle (class.; cf.: circus, circulus, gyrus, spira).
    I.
    Lit.:

    in orbem torquere,

    Cic. Univ. 7:

    curvare aliquid in orbem,

    Ov. M. 2, 715:

    certumque equitavit in orbem,

    id. ib. 12, 468.—Of a ring:

    et digitum justo commodus orbe teras,

    fit exactly, Ov. Am. 2, 15, 6:

    unionum,

    roundness, Plin. 9, 35, 56, § 113.—Of a circle formed by men:

    ut in orbem consisterent,

    place themselves in a circle, form a circle, Caes. B. G. 5, 33:

    cum illi, orbe facto, se defenderent,

    id. ib. 4, 37:

    orbem volventes suos increpans,

    Liv. 4, 28:

    in orbem pugnare,

    id. 28, 22, 15:

    in orbem sese stantibus equis defendere,

    id. 28, 33, 15: stella (phaethôn) eundem duodecim signorum orbem annis duodecim conficit, the zodiac, Cic. N. D. 2, 20, 52:

    lacteus,

    the Milky Way, id. Rep. 6, 16, 16.—Of the orbit of a heavenly body:

    sidera circulos suos orbesque conficiunt,

    Cic. Rep. 6, 15, 15.—Of a serpent, the windings, coils:

    immensis orbibus angues Incumbunt pelago,

    Verg. A. 2, 204.—Of a circular surface or disk:

    orbis mensae,

    a round table-top, Ov. H. 17, 87; cf. Juv. 11, 122.—Also, simply orbes, a round table, Mart. 2, 43; Juv. 1, 137.—Of a quoit or discus:

    ictus ab orbe,

    Ov. Ib. 590.—Of the scale of a balance:

    instabilis natat alterno depressior orbe,

    Tib. 4, 1, 44.—Of a mirror:

    addidit et nitidum sacratis crinibus orbem,

    Mart. 9, 18, 5.—Of a shield:

    illa (hasta) per orbem Aere cavum triplici... Transiit,

    Verg. A. 10, 783; Petr. 89.—Of a mosaic pavement of rounded pieces [p. 1276] of marble, Juv. 11, 175.—Of a scale, one side of a balance, Tib. 4, 1, 44.—Of the millstones of an oil-mill, Cato, R. R. 22.—Of the wooden disk placed over olives in pressing them, Cato, R. R. 18.—Of the hoop or tire of a wheel:

    rotarum orbes circumacti,

    Plin. 8, 16, 19, § 52.—Of the wheel itself:

    undaque jam tergo ferratos sustinet orbes,

    Verg. G. 3, 361.—Hence, the wheel of fortune, Tib. 1, 5, 70; Ov. Tr. 5, 8, 7; id. P. 2, 3, 56.—Of the socket of the eye:

    inanem luminis orbem,

    Ov. M. 14, 200.—Of the eye itself:

    gemino lumen ab orbe venit,

    Ov. Am. 1, 8, 16:

    ardentes oculorum orbes ad moenia torsit,

    Verg. A. 12, 670.—Of the sun's disk or orb:

    lucidus orbis,

    Verg. G. 1, 459.—Of the moon's disk or orb:

    quater junctis implevit cornibus orbem Luna, quater plenum tenuata retexuit orbem,

    Ov. M. 7, 530.—Of the circle of the world, the world, the universe:

    Juppiter arce suā totum cum spectet in orbem,

    Ov. F. 1, 85:

    renatus,

    the new-born day, Sil. 5, 56: terrarum or terrae, the circle or orb of the earth, the world (since the ancients regarded the earth as a circular plane or disk):

    permittitur infinita potestas orbis terrarum,

    Cic. Agr. 2, 13, 33:

    ager Campanus orbis terrae pulcherrimus,

    id. ib. 2, 28, 76; id. Sest. 30, 66:

    cunctus ob Italiam terrarum clauditur orbis?

    Verg. A. 1, 233; cf. id. ib. 7, 224.—Also, simply orbis (so mostly poet.):

    hic, ubi nunc Roma est orbis caput, arbor et herbae,

    Ov. F. 5, 93:

    unus,

    Juv. 10, 168; 4, 148:

    universus,

    Vulg. Luc. 2, 1; id. Apoc. 12, 9.—Hence, a country, region, territory:

    Eoo dives ab orbe redit,

    the East, Ov. F. 3, 466:

    Assyrius,

    Juv. 2, 108:

    noster,

    Plin. 12, 12, 26, § 45.— A kind of fish, Plin. 32, 2, 5, § 14 Sillig; cf. Isid. Orig. 12, 6, 6.—
    II.
    Trop., a circle.
    A.
    Of things that return at a certain period of time, a rotation, round, circuit:

    ut idem in singulos annos orbis volveretur,

    Liv. 3, 10:

    insigne regium in orbem per omnes iret,

    in rotation, id. 3, 36:

    orbis hic in re publicā est conversus,

    the circle of political changes, Cic. Att. 2, 9, 1.—
    B.
    Orbis doctrinae, an encyclopœdia: orbis ille doctrinae quam Graeci enkuklion paideian vocant, Quint. 1, 10, 1.—
    C.
    Of speech, a rounding off, roundness, rotundity:

    circuitum, et quasi orbem verborum conficere,

    Cic. de Or. 3, 51, 198:

    orationis,

    id. Or. 71, 234:

    historia non tam finitos numeros quam orbem quendam contextumque desiderat,

    Quint. 9, 4, 129.—
    D.
    A circle or cycle of thought:

    sententiae Pyrrhonis in hunc orbem quem circumscripsimus, incidere non possunt,

    Cic. Fin. 5, 8, 23; cf.:

    circa vilem patulumque orbem,

    Hor. A. P. 132.—
    E.
    Esp.: in orbem ire, to go the rounds, go around:

    quinque dierum spatio finiebatur imperium ac per omnes in orbem ibant,

    in turn, Liv. 1, 17, 6; 3, 36, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > orbis

  • 12 turbō

        turbō inis, m    [1 turbo], that which whirls, a whirlwind, hurricane, tornado: saevi exsistunt turbines, Pac. ap. C.: validi venti, O.: turbo aut subita tempestas: pulvis collectus turbine, H.: venti terras turbine perflant, V.— A spinning-top, whip-top: volitans sub verbere, V.— A magic wheel, wheel of fortune: solve turbinem, H.— A whorl, spiral, twist: bucina, in latum quae turbine crescit ab imo, O.: suāpte naturā versari turbinem.— A whirl, round, circle: nubes Turbine fumans piceo, i. e. of black curling smoke, V.— A whirling motion, revolution: teli (contorti), V.: Murranum ingentis turbine saxi Excutit, i. e. with a huge whirling stone, V.: militiae turbine factus eques, i. e. through the round of promotion, O.—Fig., a whirlwind, storm: in maximis turbinibus rei p. navem gubernare: tu, turbo ac tempestas pacis atque oti, disturber: mentis, O.
    * * *
    I
    turbare, turbavi, turbatus V
    disturb, agitate, throw into confusion
    II
    that which whirls; whirlwind, tornado; spinning top; spiral, round, circle
    III
    that which whirls; whirlwind, tornado; spinning top; spiral, round, circle

    Latin-English dictionary > turbō

  • 13 circum

        circum    [acc. of circus], adv. and praep.    I. Adv, around, round about, all around: Arboribus clausi circum, V.: quae circum essent opera, Cs.: portis circum omnibus instant, V.: circum tutae sub moenibus urbis, round about under the walls, V.: Gentibus circumque infraque relictis, O.: circum Undique convenere, on all sides, V.—    II. Praep. with acc. (sometimes following its case), around, about, all around: terra circum axem se convertit: novas circum felix eat hostia fruges, V.: circum caput Deposuit radios, O. — About, upon, around, near: capillus circum caput Reiectus, T.: flexo circum tempora cornu, O.: flumina circum, on the borders of the rivulets, V.: turbā circum te stante, H.: Circum claustra fremunt, V. — Among, around, through, to: circum villulas nostras errare, in our villas around: circum Me vectari rura caballo, H.: pueros circum amicos dimittit, to friends around: ducebat eos circum civitates: dimissis circum municipia litteris, Cs.: circum oram maritimam misit, ut, etc., L.: oras et litora circum Errans, V.—In the neighborhood of, around, about, at, near by: templa circum forum: urbes, quae circum Capuam sunt.—Of attendants, with, attending, accompanying: paucae, quae circum illam essent, T.: Hectora circum, V.: Circum pedes homines habere, i. e. slaves.—    III. In composition, the m before vowels was not pronounced, and is often omitted; circum with many verbs forms a loose compound, and tmesis is frequent in poetry (see circumago, circumdo, etc.). Some edd. have circum verto, circum volito, etc.
    * * *
    I
    about, around; round about, near; in a circle; in attendance; on both sides
    II
    around, about, among, near (space/time), in neighborhood of; in circle around

    Latin-English dictionary > circum

  • 14 turbō

        turbō āvī, ātus (turbāssitur for turbātum erit, C.), āre    [turba], to make an uproar, move confusedly, be in disorder: instat, turbatque (Achilles), rages, O.: turbant trepida ostia Nili (i. e. trepidant), V.— To disturb, a<*>itate, confound, disorder, throw into confusion: mare ventorum vi turbari: hibernum mare, H.: eversae turbant convivia mensae, O.: turbatis capillis stare, O.: turbata capillos, O.—In war, to throw into disorder, break, disorganize: equitatus turbaverat ordines, L.: Hic rem Romanam, magno turbante tumultu, Sistet, V.—Of water, to trouble, make thick, turbid: lacūs, O.: limo aquam, H.—Fig., to make confusion, cause disorder: turbent porro, quam velint, T.: omnibus in rebus turbare, i. e. derange all his affairs: si una alterave civitas turbet, Ta.: si in Hispaniā turbatum esset: totis Usque adeo turbatur agris, i. e. there is confusion, V.— To confound, confuse, disturb, unsettle: non modo illa, quae erant aetatis, permiscuit, sed etiam turbavit: ne quid ille turbet vide: ne incertā prole auspicia turbarentur, L.
    * * *
    I
    turbare, turbavi, turbatus V
    disturb, agitate, throw into confusion
    II
    that which whirls; whirlwind, tornado; spinning top; spiral, round, circle
    III
    that which whirls; whirlwind, tornado; spinning top; spiral, round, circle

    Latin-English dictionary > turbō

  • 15 volvō

        volvō volvī, volūtus, ere    [3 VOL-], to cause to revolve, roll, turn about, turn round: saxa glareosa volvens (flumen), L.: Medumque flumen minores volvere vertices, H.: volvendi sunt libri, to be unrolled (in reading): per amnis sinūs errorem volvens, i. e. following up the windings, L.: Seminecīs volvit multos, rolls in the dust, V.—To roll up, roll together, form by rolling: qui terga dederant, volventes orbem, etc., forming a circle, L.: (equus) volvit sub naribus ignem, V.— Pass, to turn round, move in curves, revolve, roll down: Ille (anguis) inter vestīs et levia pectora lapsus Volvitur, V.: illi qui volvuntur stellarum cursūs sempiterni: lacrimae volvuntur inanes, flow, V.: volventia plaustra, V.—Fig., in time, to roll, roll along, bring on, bring around (poet.): (lunam) celerem pronos Volvere mensīs, swift in bringing by her revolutions, H.: sic volvere Parcas, i. e. determine, V.: sic deum rex volvit vices, i. e. determines the changes of events, V.: volventibus annis, with revolving years, V.: volvens annus, O.—In the mind, to ponder, meditate, dwell upon, think over, reflect on, consider: multa cum animo suo, S.: bellum in animo, L.: bellum adversus nos, Ta.: incerta consilia, Cu.: Fauni sub pectore sortem, V.: haec illis volventibus tandem vicit fortuna rei p., S.: iras in pectore, cherishes, L.—In speaking, to roll off, utter fluently: celeriter verba: complexio verborum, quae volvi uno spiritu potest: quo melius volvatur oratio, be rounded off.—To unroll, undergo, experience in succession: tot volvere casūs virum. V.: Multa virum volens durando saecula vincit (aesculus), V.
    * * *
    volvere, volvi, volutus V TRANS
    roll, causse to roll; travel in circle/circuit; bring around/about; revolve; envelop, wrap up; unroll (scroll); recite, reel off; turn over (in mind); roll along/forward; (PASS) move sinuously (snake); grovel, roll on ground

    Latin-English dictionary > volvō

  • 16 circumago

    circum-ăgo, ēgi, actum, 3, v. a.
    I.
    To drive or turn in a circle, turn round (most freq. since the Aug. per.;

    not in Cic. or Quint.): impera suovetaurilia circumagi,

    Cato, R. R. 141, 1.—And with two acc. (on account of circum):

    terram fundumque meum suovetaurilia circumagi jussi,

    Cato, R. R. 141, § 2:

    (annus) qui solstitiali circumagitur orbe,

    Liv. 1, 19, 6:

    chamaeleonis oculos ipsos circumagi totos tradunt,

    Plin. 11, 37, 55, § 152.— Act. in mid. sense (very rare):

    Aegeum pelagus summotas terras hinc ad promunturium, quod Sunium vocatur, magno ambitu mollique circumagit,

    rolls around, surrounds, Mel. 2, 2, 8.—
    2.
    To drive around, produce by going around:

    pinctis bobus... aratro circumagebant sulcum,

    Varr. L. L. 5, § 143 Müll.—Hence,
    B.
    T. t., to manumit a slave by turning him round. since the slave, in such a case, was taken by his master with the right hand, and turned around in a circle (cf. vertigo, Casaub. Pers. 5, 75 sq., and Dict. of Antiq.);

    fig.: qui se illi (philosophiae) subjecit et tradidit, statim circumagitur: hoc enim ipsum philosophiae servire libertas est,

    Sen. Ep. 8, 6.—
    C.
    Trop.
    1.
    Of time, with se, or more freq. in pass, to pass away, to be spent (so most freq. in temp. perf. and in Liv.):

    in ipso conatu rerum circumegit se annus,

    Liv. 9, 18, 14:

    sed prius se aestas circumegit, quam, etc.,

    id. 23, 39, 4:

    prius circumactus est annus, quam, etc.,

    id. 6, 38, 1:

    circumactis decem et octo mensibus,

    id. 9, 33, 3; 6, 1, 4; 26, 40, 1; 27, 30, 11; 44, 36, 1; Plin. 7, 16, 17, § 76;

    and in tmesis: circum tribus actis annis,

    Lucr. 5, 881.—In temp. pres.:

    annus, qui solstitiali circumagitur orbe,

    Liv. 1, 19, 6:

    nobis in apparatu ipso annus circumagitur,

    id. 24, 8, 8.—
    2.
    Of the vicissitudes of fortune, etc.:

    cum videamus tot varietates tam volubili orbe circumagi,

    Plin. Ep. 4, 24, 6.—
    II.
    To turn, turn about, wheel around:

    equos frenis,

    Liv. 1, 14, 9; 8, 7, 10; 10, 11, 1; Curt. 3, 11, 14 sq.:

    collum in aversam se,

    Plin. 11, 47, 107, § 256:

    corpora,

    Tac. H. 4, 29:

    se ad dissonos clamores,

    Liv. 4, 28, 2:

    circumagitur, cum venit, imago (in speculis),

    Lucr. 4, 316 (340):

    circumagente se vento,

    Liv. 37, 16, 4:

    aciem,

    id. 42, 64, 5:

    signa,

    id. 10, 36, 9; 6, 24, 7; Curt. 4, 6, 14:

    ut qui (milites) ultimi stabant... verti tamen et in frontem circumagi possent,

    id. 4, 13, 32:

    se,

    to turn about, Plin. 6, 31, 36, § 199; 16, 41, 80, § 220:

    legiones,

    to lead back, Flor. 3, 21, 6. —Hence, prov.:

    circumagetur hic orbis,

    the tide will turn, Liv. 42, 42, 6; cf.

    ' praecipua cenationum rotunda, quae perpetuo diebus ac noctibus vice mundi circumageretur,

    Suet. Ner. 31.—
    2.
    Esp., to agitate, disturb:

    verna (mala) stomacho inutilia sunt, alvom, vesicam circumagunt,

    Plin. 23, 6, 54, § 100.—
    B.
    Trop.:

    hic paululum circumacta fortuna est,

    changes, is changed, Flor. 2, 2, 22:

    sed unā voce, quā Quirites eos pro militibus appellarat, tam facile circumegit et flexit,

    Suet. Caes. 70:

    quo te circumagas?

    whither will you now turn? Juv. 9, 81:

    universum prope humanum genus circumegit in se,

    brought over to his side, Plin. 26, 3, 7, § 13.—
    III.
    (Acc. to circum, II. C.) To run or drive about, proceed from one place to another:

    (milites) huc illuc clamoribus hostium circumagi,

    Tac. H, 3, 73: nil opus est te Circumagi, i. e. that you wander about with me, * Hor. S. 1, 9, 17.—
    B.
    Trop.:

    non pendere ex alterius vultu ac nutu, nec alieni momentis animi circumagi,

    Liv. 39, 5, 3:

    rumoribus vulgi circumagi,

    id. 44, 34, 4; 26, 8, 3.—
    IV.
    Aliquem aliquā re = circumdare, to surround with something:

    fratrem Saturnum muro,

    Lact. 1, 14.—Hence, circumactus, a, um, P. a., bent around, curved (perh. only in the two Plin.):

    in orbem circumactus,

    Plin. 9, 33, 52, § 102; 15, 14, 15, § 51; 16, 34, 62, § 146:

    sensim circumactis curvatisque litoribus,

    Plin. Ep. 6, 16, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > circumago

  • 17 corona

    cŏrō̆na (in the ante-Aug. per. sometimes written chorona, acc. to Quint. 1, 5, 20; cf. the letter C), ae, f., = korônê, a garland, chaplet, wreath.
    I.
    Lit., of natural or artificial flowers, etc. (very freq. used for personal adornment at festivals, when sacrificing, or as a gift for friends, etc., for ornamenting the images of the gods, edifices, victims, the dead, etc.), Lucr. 5, 1399; Lex XII. Tab. ap. Plin. 21, 3, 5, § 7; Plaut. Men. 3, 1, 16; Cic. Fl. 31, 75; id. Leg. 2, 24, 60; Liv. 23, 11, 5; 38, 14, 5; Curt. 4, 2, 2; 4, 4, 5; Hor. C. 1, 26, 8; id. Ep. 2, 2, 96; Tac. A. 2, 57; 15, 12; 16, 4; id. H. 2, 55 et saep.:

    coronas bibere,

    i. e. to throw into the cup leaves plucked from the garlands, Plin. 21, 3, 9, § 12. Vid. the artt. sacerdotalis, funebris, sepulchralis, convivialis, nuptialis, natalitia, Etrusca, pactilis, plectilis, sutilis, tonsa or tonsilis, radiata, and pampinea.— Poet.:

    perenni fronde corona,

    i. e. immortal, poetic renown, Lucr. 1, 119.—As emblem of royalty, a crown:

    regni corona = diadema,

    Verg. A. 8, 505. —Concerning the different kinds of garlands or crowns given to soldiers as a prize of bravery (castrensis or vallaris, civica, muralis, navalis or rostrata, obsidionalis, triumphalis, oleagina, etc.), v. Gell. 5, 6; Dict. of Antiq.; and the artt. castrensis, civicus, muralis, etc.—
    2.
    Esp.: corona fidei, the crown of martyrdom (eccl. Lat.), Cypr. Ep. 58; 60; Lact. Epit. 72, 23;

    and corona alone,

    Lact. 4, 25, 10; id. Mort. Pers. 16, 11.—
    B.
    Sub coronā vendere, t. t. of the lang. of business, to sell captives as slaves (since they were crowned with chaplets; cf. Caelius Sabinus ap. Gell. 7, 4, 3;

    and corono, I.),

    Caes. B. G. 3, 16; Liv. 42, 63, 12; so,

    sub coronā venire,

    id. 9, 42, 8; 38, 29, 11; 41, 11, 8:

    sub coronā venundari,

    Tac. A. 13, 39; id. H. 1, 68:

    sub coronā emere,

    Varr. R. R. 2, 10, 4.—
    C.
    As a constellation.
    1.
    The northern crown (according to the fable, the crown of Ariadne transferred to heaven;

    v. Ariadna),

    Cic. Arat. 351 sq.; Caes. German. Arat. 71;

    called Gnosia stella Coronae,

    Verg. G. 1, 222:

    Cressa Corona,

    Ov. A. A. 1, 558:

    Ariadnea Corona,

    Manil. 5, 21; cf. also Ov. M. 8, 181; Plin. 18, 26, 60, § 224 al.—
    * 2.
    The southern crown, Caes. German. Arat. 391.—
    II.
    Meton., of objects in the form of a crown.
    A.
    Most freq., a circle of men, an assembly, crowd, multitude (esp. of judicial assemblies), Cic. Fl. 28, 69; id. Phil. 2, 44, 112; id. Mil. 1, 1; id. Fin. 2, 22, 74; Quint. 12, 10, 74; Suet. Aug. 93 al.; Cat. 53, 1; Hor. Ep. 1, 18, 53; Ov. M. 13, 1 al.—Hence,
    2.
    Milit. t. t., the besiegers round a hostile place, the line of siege or circumvallation, Caes. B. G. 7, 72; Liv. 10, 43, 1; 23, 44, 3; Curt. 4, 6, 10 al.—Also, a circle of men for the defence of a place, Liv. 4, 19, 8.—
    B.
    In arch., the cornice, Vitr. 5, 2; Plin. 36, 24, 59, § 183.—
    C.
    In the agrimensores, an elevated ridge of land as a boundary line, Cato, R. R. 6, 3; Front. Col. 114 and 131 Goes.—
    D.
    The hairy crown over the horse's hoof, Col. 6, 29, 3; Veg. Art. Vet. 1, 13, 1.—
    E.
    Montium, a circular ridge of mountains, Plin. 6, 20, 23, [p. 472] § 73.—
    F.
    The halo round the sun (for the Gr. halôs), Sen. Q. N. 1, 2, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > corona

  • 18 circinō

        circinō —, —, āre    [circinus], to make round, round: easdem circinat auras, i. e. traverses in a circle, O.
    * * *
    circinare, circinavi, circinatus V TRANS
    bend/make circular/round; traverse circular course, wheel through; take round

    Latin-English dictionary > circinō

  • 19 Turbo

    1.
    turbo, āvi, ātum, 1, v. a. ( fut. perf. turbassit, for turbaverit, Cic. Leg. 3, 4; al. turbassitur) [turba], to disturb, agitate, confuse, disorder; to throw into disorder or confusion (freq. and class.; syn.: confundo, misceo, agito).
    I.
    Lit.:

    ventorum vi agitari atque turbari mare,

    Cic. Clu. 49, 138:

    aequora ventis,

    Lucr. 2, 1:

    hibernum mare,

    Hor. Epod. 15, 8; Ov. M. 7, 154; 14, 545 al.:

    eversae turbant convivia mensae,

    id. ib. 12, 222; cf. in a poet. transf.:

    ancipiti quoniam bello turbatur utrimque,

    Lucr. 6, 377:

    ne comae turbarentur, quas componi vetuit,

    Quint. 11, 3, 148:

    ne turbet toga mota capillos,

    Ov. Am. 3, 2, 75:

    capillos,

    id. M. 8, 859; id. Am. 3, 14, 33; cf.

    in a Greek construction: turbata capillos,

    id. M. 4, 474:

    ceram,

    the seal, Quint. 12, 8, 13:

    uvae recentes alvum turbant,

    Plin. 23, 1, 6, § 10.— Absol.:

    instat, turbatque ruitque,

    Ov. M. 12, 134.—Reflex.:

    cum mare turbaret (sc. se),

    Varr. R. R. 3, 17, 7 Schneid. ad loc. (al. turbaretur).—
    B.
    In partic.
    1.
    Milit. t. t., to throw into disorder, break the line of battle, disorganize:

    equitatus turbaverat ordines,

    Liv. 3, 70, 9:

    aciem peditum,

    id. 30, 18, 10.— Absol.:

    equites eruptione factā in agmen modice primo impetu turbavere,

    Liv. 38, 13, 12:

    turbantibus invicem copiis,

    Flor. 4, 2, 49:

    hic rem Romanam, magno turbante tumultu, sistet,

    Verg. A. 6, 857.—
    2.
    Of water, to trouble, make thick or turbid:

    lacus,

    Ov. M. 6, 364:

    fons quem nulla volucris turbarat,

    id. ib. 3, 410:

    flumen imbre,

    id. ib. 13, 889:

    limo aquam,

    Hor. S. 1, 1, 60:

    aquas lacrimis,

    Ov. M. 3, 475; cf.:

    pulvis sputo turbatus,

    Petr. 131.—
    II.
    Trop.:

    non modo illa permiscuit, sed etiam delectum atque ordinem turbavit,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    qui omnia inflma summis paria fecit, turbavit, miscuit,

    id. Leg. 3, 9, 19:

    Aristoteles quoque multa turbat, a magistro Platone non dissentiens,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    quantas res turbo!

    Plaut. Mil. 3, 2, 1:

    quas meus filius turbas turbet,

    id. Bacch. 4, 9, 1; cf.:

    quae meus filius turbavit,

    id. ib. 5, 1, 5; id. Cas. 5, 2, 6:

    ne quid ille turbet vide,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 7, § 24:

    haec, quae in re publicā turbantur,

    id. ib. 3, 9, 3:

    cum dies alicui nobilium dicta novis semper certaminibus contiones turbaret,

    Liv. 3, 66, 2: ne incertā prole auspicia turbarentur, id. 4, 6, 2:

    milites nihil in commune turbantes,

    Tac. H. 1, 85:

    turbantur (testes),

    Quint. 5, 7, 11; cf. id. 4, 5, 6; 5, 14, 29; 10, 7, 6:

    spem pacis,

    Liv. 2, 16, 5.— Absol.: Ph. Ea nos perturbat. Pa. Dum ne reducam, turbent porro, quam velint, Ter. Hec. 4, 4, 12 (cf. I. B. 1. supra):

    repente turbare Fortuna coepit,

    Tac. A. 4, 1:

    si una alterave civitas turbet,

    id. ib. 3, 47: M. Servilius postquam, ut coeperat, omnibus in rebus turbarat, i. e. had deranged all his affairs, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2.— Impers. pass.:

    nescio quid absente nobis turbatum'st domi,

    Ter. Eun. 4, 3, 7:

    totis Usque adeo turbatur agris,

    Verg. E. 1, 12:

    si in Hispaniā turbatum esset,

    Cic. Sull. 20, 57.—Hence, turbātus, a, um, P. a., troubled, disturbed, disordered, agitated, excited.
    A.
    Lit.:

    turbatius mare ingressus,

    more stormy, Suet. Calig. 23:

    turbatius caelum,

    id. Tib. 69.—
    B.
    Trop.:

    hostes inopinato malo turbati,

    Caes. B. C. 2, 12:

    oculis simul ac mente turbatus,

    Liv. 7, 26, 5:

    turbatus religione simul ac periculo,

    Suet. Ner. 19; cf.:

    turbatus animi,

    Sil. 14, 678:

    placare voluntates turbatas,

    Cic. Planc. 4, 11: seditionibus omnia turbata sunt, Sall. Or. Phil. contr. Lepid. 1:

    turbata cum Romanis pax,

    Just. 18, 2, 10:

    omnia soluta, turbata atque etiam in contrarium versa,

    Plin. Ep. 8, 14, 7; cf.:

    quae si confusa, turbata, permixta sunt, etc.,

    id. ib. 9, 5, 3.—Hence, adv.: turbātē, confusedly, disorderly:

    aguntur omnia raptim atque turbate,

    in confusion, Caes. B. C. 1, 5, 1.
    2.
    turbo, ĭnis, m. (collat. form tur-ben, ĭnis, n., Tib. 1, 5, 3; id. ap. Charis. p. 118 P.; gen. turbonis, Caes. ib.) [1. turbo], that which spins or twirls round (cf. vertex).
    I.
    A whirlwind, hurricane, tornado: ventus circumactus et eundem ambiens locum et se ipse vertigine concitans turbo est. Qui si pugnacior est ac diutius volutatur, inflammatur, et efficit, quem prêstêra Graeci vocant:

    hic est igneus turbo,

    Sen. Q. N. 5, 13, 3:

    falsum est faces et trabes turbine exprimi,

    id. ib. 7, 5, 1; 2, 22, 2; id. Ep. 109, 18:

    procellae, turbines,

    Cic. N. D. 3, 20, 51; cf.: saevi exsistunt turbines, Pac. ap. Cic. de Or. 3, 39, 157 (Trag. Rel. p. 111 Rib.); Enn. ap. Schol. Vat. ad Ter. Heaut. 2, 3, 4 (Ann. v. 553 Vahl.):

    venti vis rapido percurrens turbine campos,

    Lucr. 1, 273; cf. id. 1, 279; 1, 294; 5, 217; Ov. M. 6, 310:

    senatus decrevit, ut Minerva, quam turbo dejecerat, restitueretur,

    Cic. Fam. 12, 25, 1:

    turbo aut subita tempestas,

    id. Cael. 32, 79:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31:

    venti rotanti turbine portant,

    Lucr. 1, 294:

    ita turbine nigro Ferret hiemps,

    Verg. G. 1, 320:

    venti ruunt et terras turbine perflant,

    id. A. 1, 83:

    accendi turbine quodam aëris,

    Sen. Q. N. 7, 4, 1.—In apposition with ventus:

    exoritur ventus turbo,

    Plaut. Curc. 5, 2, 47:

    circumstabant navem turbines venti,

    id. Trin. 4, 1, 16.—
    B.
    Trop., whirlwind, storm, etc.:

    qui in maximis turbinibus ac fluctibus rei publicae navem gubernassem,

    Cic. Pis. 9, 20:

    tu, procella patriae, turbo ac tempestas pacis atque otii,

    id. Dom. 53, 137:

    ego te in medio versantem turbine leti Eripui,

    Cat. 64, 149:

    cum illi soli essent duo rei publicae turbines,

    Cic. Sest. 11, 25:

    miserae mentis,

    Ov. Am. 2, 9, 28:

    miserarum rerum,

    id. M. 7, 614:

    nescio quo miserae turbine mentis agor,

    id. Am. 2, 9, 28:

    Gradivi,

    i. e. tumult of war, Sil. 11, 101:

    virtutem turbine nullo Fortuna excutiet tibi,

    Luc. 2, 243:

    horum mala, turbo quīs rerum imminet,

    Sen. Agam. 196.—
    II.
    Lit., a spinning-top, whipping-top, Verg. A. 7, 378 sq.; Tib. 1, 5, 3.—
    B.
    Transf., of things that have the shape or whirling motion of a top, as a reel, whirl, spindle, etc., Cic. Fat. 18, 42; Varr. ap. Serv. Verg. A. 1, 449; Hor. Epod. 17, 7; Cat. 64, 315; Ov. M. 1, 336; Plin. 2, 10, 7, § 47; 9, 36, 61, § 130; 27, 4, 5, § 14; 36, 13, 19, § 90; 37, 4, 15, § 56.—
    III.
    A whirling motion, a whirl, twirl, twist, rotation, revolution, a round, circle (mostly poet.):

    cum caeli turbine ferri,

    Lucr. 5, 624:

    lunae,

    id. 5, 632:

    ignium,

    id. 6, 640; cf. Verg. A. 3, 573:

    teli (contorti),

    id. ib. 6, 594; cf. id. ib. 11, 284; Luc. 3, 465; Sil. 4, 542:

    saxi,

    whirling force, circular hurling, Verg. A. 12, 531:

    serpentis,

    i. e. the coiling, Sil. 3, 191:

    Aegaeus,

    whirlpool, vortex, Claud. Laud. Stil. 1, 287; so, rapax, Stat [p. 1918] Th. 4, 813:

    verterit hunc (servum in emancipatione) dominus, momento turbinis exit Marcus Dama,

    i. e. of whirling round, Pers. 5, 78: militiae turbine factus eques, i. e. through the round of military gradation or promotion, Ov. Am. 3, 15, 6:

    vulgi,

    i. e. a throng, crowd, Claud. II. Cons. Stil. 200.
    3.
    Turbo, ōnis, m., the name of a gladiator, Hor. S. 2, 3, 310.

    Lewis & Short latin dictionary > Turbo

  • 20 turbo

    1.
    turbo, āvi, ātum, 1, v. a. ( fut. perf. turbassit, for turbaverit, Cic. Leg. 3, 4; al. turbassitur) [turba], to disturb, agitate, confuse, disorder; to throw into disorder or confusion (freq. and class.; syn.: confundo, misceo, agito).
    I.
    Lit.:

    ventorum vi agitari atque turbari mare,

    Cic. Clu. 49, 138:

    aequora ventis,

    Lucr. 2, 1:

    hibernum mare,

    Hor. Epod. 15, 8; Ov. M. 7, 154; 14, 545 al.:

    eversae turbant convivia mensae,

    id. ib. 12, 222; cf. in a poet. transf.:

    ancipiti quoniam bello turbatur utrimque,

    Lucr. 6, 377:

    ne comae turbarentur, quas componi vetuit,

    Quint. 11, 3, 148:

    ne turbet toga mota capillos,

    Ov. Am. 3, 2, 75:

    capillos,

    id. M. 8, 859; id. Am. 3, 14, 33; cf.

    in a Greek construction: turbata capillos,

    id. M. 4, 474:

    ceram,

    the seal, Quint. 12, 8, 13:

    uvae recentes alvum turbant,

    Plin. 23, 1, 6, § 10.— Absol.:

    instat, turbatque ruitque,

    Ov. M. 12, 134.—Reflex.:

    cum mare turbaret (sc. se),

    Varr. R. R. 3, 17, 7 Schneid. ad loc. (al. turbaretur).—
    B.
    In partic.
    1.
    Milit. t. t., to throw into disorder, break the line of battle, disorganize:

    equitatus turbaverat ordines,

    Liv. 3, 70, 9:

    aciem peditum,

    id. 30, 18, 10.— Absol.:

    equites eruptione factā in agmen modice primo impetu turbavere,

    Liv. 38, 13, 12:

    turbantibus invicem copiis,

    Flor. 4, 2, 49:

    hic rem Romanam, magno turbante tumultu, sistet,

    Verg. A. 6, 857.—
    2.
    Of water, to trouble, make thick or turbid:

    lacus,

    Ov. M. 6, 364:

    fons quem nulla volucris turbarat,

    id. ib. 3, 410:

    flumen imbre,

    id. ib. 13, 889:

    limo aquam,

    Hor. S. 1, 1, 60:

    aquas lacrimis,

    Ov. M. 3, 475; cf.:

    pulvis sputo turbatus,

    Petr. 131.—
    II.
    Trop.:

    non modo illa permiscuit, sed etiam delectum atque ordinem turbavit,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    qui omnia inflma summis paria fecit, turbavit, miscuit,

    id. Leg. 3, 9, 19:

    Aristoteles quoque multa turbat, a magistro Platone non dissentiens,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    quantas res turbo!

    Plaut. Mil. 3, 2, 1:

    quas meus filius turbas turbet,

    id. Bacch. 4, 9, 1; cf.:

    quae meus filius turbavit,

    id. ib. 5, 1, 5; id. Cas. 5, 2, 6:

    ne quid ille turbet vide,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 7, § 24:

    haec, quae in re publicā turbantur,

    id. ib. 3, 9, 3:

    cum dies alicui nobilium dicta novis semper certaminibus contiones turbaret,

    Liv. 3, 66, 2: ne incertā prole auspicia turbarentur, id. 4, 6, 2:

    milites nihil in commune turbantes,

    Tac. H. 1, 85:

    turbantur (testes),

    Quint. 5, 7, 11; cf. id. 4, 5, 6; 5, 14, 29; 10, 7, 6:

    spem pacis,

    Liv. 2, 16, 5.— Absol.: Ph. Ea nos perturbat. Pa. Dum ne reducam, turbent porro, quam velint, Ter. Hec. 4, 4, 12 (cf. I. B. 1. supra):

    repente turbare Fortuna coepit,

    Tac. A. 4, 1:

    si una alterave civitas turbet,

    id. ib. 3, 47: M. Servilius postquam, ut coeperat, omnibus in rebus turbarat, i. e. had deranged all his affairs, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2.— Impers. pass.:

    nescio quid absente nobis turbatum'st domi,

    Ter. Eun. 4, 3, 7:

    totis Usque adeo turbatur agris,

    Verg. E. 1, 12:

    si in Hispaniā turbatum esset,

    Cic. Sull. 20, 57.—Hence, turbātus, a, um, P. a., troubled, disturbed, disordered, agitated, excited.
    A.
    Lit.:

    turbatius mare ingressus,

    more stormy, Suet. Calig. 23:

    turbatius caelum,

    id. Tib. 69.—
    B.
    Trop.:

    hostes inopinato malo turbati,

    Caes. B. C. 2, 12:

    oculis simul ac mente turbatus,

    Liv. 7, 26, 5:

    turbatus religione simul ac periculo,

    Suet. Ner. 19; cf.:

    turbatus animi,

    Sil. 14, 678:

    placare voluntates turbatas,

    Cic. Planc. 4, 11: seditionibus omnia turbata sunt, Sall. Or. Phil. contr. Lepid. 1:

    turbata cum Romanis pax,

    Just. 18, 2, 10:

    omnia soluta, turbata atque etiam in contrarium versa,

    Plin. Ep. 8, 14, 7; cf.:

    quae si confusa, turbata, permixta sunt, etc.,

    id. ib. 9, 5, 3.—Hence, adv.: turbātē, confusedly, disorderly:

    aguntur omnia raptim atque turbate,

    in confusion, Caes. B. C. 1, 5, 1.
    2.
    turbo, ĭnis, m. (collat. form tur-ben, ĭnis, n., Tib. 1, 5, 3; id. ap. Charis. p. 118 P.; gen. turbonis, Caes. ib.) [1. turbo], that which spins or twirls round (cf. vertex).
    I.
    A whirlwind, hurricane, tornado: ventus circumactus et eundem ambiens locum et se ipse vertigine concitans turbo est. Qui si pugnacior est ac diutius volutatur, inflammatur, et efficit, quem prêstêra Graeci vocant:

    hic est igneus turbo,

    Sen. Q. N. 5, 13, 3:

    falsum est faces et trabes turbine exprimi,

    id. ib. 7, 5, 1; 2, 22, 2; id. Ep. 109, 18:

    procellae, turbines,

    Cic. N. D. 3, 20, 51; cf.: saevi exsistunt turbines, Pac. ap. Cic. de Or. 3, 39, 157 (Trag. Rel. p. 111 Rib.); Enn. ap. Schol. Vat. ad Ter. Heaut. 2, 3, 4 (Ann. v. 553 Vahl.):

    venti vis rapido percurrens turbine campos,

    Lucr. 1, 273; cf. id. 1, 279; 1, 294; 5, 217; Ov. M. 6, 310:

    senatus decrevit, ut Minerva, quam turbo dejecerat, restitueretur,

    Cic. Fam. 12, 25, 1:

    turbo aut subita tempestas,

    id. Cael. 32, 79:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31:

    venti rotanti turbine portant,

    Lucr. 1, 294:

    ita turbine nigro Ferret hiemps,

    Verg. G. 1, 320:

    venti ruunt et terras turbine perflant,

    id. A. 1, 83:

    accendi turbine quodam aëris,

    Sen. Q. N. 7, 4, 1.—In apposition with ventus:

    exoritur ventus turbo,

    Plaut. Curc. 5, 2, 47:

    circumstabant navem turbines venti,

    id. Trin. 4, 1, 16.—
    B.
    Trop., whirlwind, storm, etc.:

    qui in maximis turbinibus ac fluctibus rei publicae navem gubernassem,

    Cic. Pis. 9, 20:

    tu, procella patriae, turbo ac tempestas pacis atque otii,

    id. Dom. 53, 137:

    ego te in medio versantem turbine leti Eripui,

    Cat. 64, 149:

    cum illi soli essent duo rei publicae turbines,

    Cic. Sest. 11, 25:

    miserae mentis,

    Ov. Am. 2, 9, 28:

    miserarum rerum,

    id. M. 7, 614:

    nescio quo miserae turbine mentis agor,

    id. Am. 2, 9, 28:

    Gradivi,

    i. e. tumult of war, Sil. 11, 101:

    virtutem turbine nullo Fortuna excutiet tibi,

    Luc. 2, 243:

    horum mala, turbo quīs rerum imminet,

    Sen. Agam. 196.—
    II.
    Lit., a spinning-top, whipping-top, Verg. A. 7, 378 sq.; Tib. 1, 5, 3.—
    B.
    Transf., of things that have the shape or whirling motion of a top, as a reel, whirl, spindle, etc., Cic. Fat. 18, 42; Varr. ap. Serv. Verg. A. 1, 449; Hor. Epod. 17, 7; Cat. 64, 315; Ov. M. 1, 336; Plin. 2, 10, 7, § 47; 9, 36, 61, § 130; 27, 4, 5, § 14; 36, 13, 19, § 90; 37, 4, 15, § 56.—
    III.
    A whirling motion, a whirl, twirl, twist, rotation, revolution, a round, circle (mostly poet.):

    cum caeli turbine ferri,

    Lucr. 5, 624:

    lunae,

    id. 5, 632:

    ignium,

    id. 6, 640; cf. Verg. A. 3, 573:

    teli (contorti),

    id. ib. 6, 594; cf. id. ib. 11, 284; Luc. 3, 465; Sil. 4, 542:

    saxi,

    whirling force, circular hurling, Verg. A. 12, 531:

    serpentis,

    i. e. the coiling, Sil. 3, 191:

    Aegaeus,

    whirlpool, vortex, Claud. Laud. Stil. 1, 287; so, rapax, Stat [p. 1918] Th. 4, 813:

    verterit hunc (servum in emancipatione) dominus, momento turbinis exit Marcus Dama,

    i. e. of whirling round, Pers. 5, 78: militiae turbine factus eques, i. e. through the round of military gradation or promotion, Ov. Am. 3, 15, 6:

    vulgi,

    i. e. a throng, crowd, Claud. II. Cons. Stil. 200.
    3.
    Turbo, ōnis, m., the name of a gladiator, Hor. S. 2, 3, 310.

    Lewis & Short latin dictionary > turbo

См. также в других словарях:

  • Round — (round), n. 1. Anything round, as a circle, a globe, a ring. The golden round [the crown]. Shak. [1913 Webster] In labyrinth of many a round self rolled. Milton. [1913 Webster] 2. A series of changes or events ending where it began; a series of… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Round of beef — Round Round (round), n. 1. Anything round, as a circle, a globe, a ring. The golden round [the crown]. Shak. [1913 Webster] In labyrinth of many a round self rolled. Milton. [1913 Webster] 2. A series of changes or events ending where it began; a …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Round steak — Round Round (round), n. 1. Anything round, as a circle, a globe, a ring. The golden round [the crown]. Shak. [1913 Webster] In labyrinth of many a round self rolled. Milton. [1913 Webster] 2. A series of changes or events ending where it began; a …   The Collaborative International Dictionary of English

  • circle — [[t]sɜ͟ː(r)k(ə)l[/t]] ♦♦ circles, circling, circled 1) N COUNT A circle is a shape consisting of a curved line completely surrounding an area. Every part of the line is the same distance from the centre of the area. The flag was red, with a large …   English dictionary

  • circle — 1 noun (C) 1 SHAPE a completely round shape, like the letter O: Draw a circle 10cm in diameter. | Cut the pastry into circles. | perfect circle (=exactly round) 2 GROUP OF PEOPLE/THINGS a group of people or things forming a round shape: The… …   Longman dictionary of contemporary English

  • round — I (New American Roget s College Thesaurus) adj. circular, annular, spherical, globular, cylindrical; approximate. See circularity, rotundity, numeration. n. revolution, cycle; circuit, ambit, course, itinerary, beat; series, catch, rondeau;… …   English dictionary for students

  • circle — cir|cle1 W2S2 [ˈsə:kəl US ˈsə:r ] n ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(shape)¦ 2¦(arranged in circle)¦ 3¦(group of people)¦ 4¦(theatre)¦ 5 go/run around in circles 6 come/go full circle ▬▬▬▬▬▬▬ [Date: 1000 1100; : Old French; Origin: cercle, from Latin …   Dictionary of contemporary English

  • round — I UK [raʊnd] / US adverb, preposition British *** Summary: Round can be used in the following ways: as a preposition (followed by a noun): We travelled round the country. as an adverb (without a following noun): She turned round and ran back to… …   English dictionary

  • round*/*/*/ — [raʊnd] adv, preposition British I 1) in circles moving in a circular way The children were dancing round in a circle.[/ex] The bird flew round and round the room, unable to escape.[/ex] 2) in or to many places in or to many different parts or… …   Dictionary for writing and speaking English

  • Circle line party — A reveler urges silence in anticipation of the second Circle line Party on March 14, 2003. A Circle line Party is type of subway party occasionally held on the Circle line of the London Underground. Although the time and place of these parties is …   Wikipedia

  • Circle in the Round — Compilation album by Miles Davis Released November 1979 …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»